در برخی مواقع پیش آمده که حین صحبت با عده‌ای از افراد، چشمانمان روی لبخندشان مکث می‌کند و از لبخند زدنشان لذت می‌بریم. در واقع لبخند این افراد ما را به خود جذب می‌کند. گویی که آن‌ها یا به صورت طبیعی و مادرزاد یک طرح لبخند زیبا دارند، یا طی فرآیند طراحی و اصلاح طرح لبخند، صاحب چنین لبخند زیبایی شده اند.

دلیل جذاب بودن برخی لبخندها نمایان بودن فاکتورهای مهم زیبایی شناسی در آن لبخندها است. در یک طرح لبخند زیبا اصولی وجود دارد که وجود این اصول، آن‌ها را جذاب‌تر می‌کند. این اصول با گذشت زمان تغییری نمی‌کنند و تغییر مد و سلیقه، تاثیری روی آن‌ها ندارد. این پایه‌ها زیر ساختار لبخندی زیبا در هر زمان هستند.

طرح لبخند چیست؟

لبخند، توانایی هر فرد برای بروز طیفی از احساسات است و این ساختار و حرکت دندان‌ها و لب‌ها هستند که یک طرح لبخند را می‌سازند. صحبت از اهمیت لبخند حرف تازه‌ای نیست، بنابراین به همین یک نکته اشاره می‌شود که یکی از عواملی که بر روی عملکرد فرد در جامعه تاثیرگذار است، لبخند است. به همین دلیل امروزه طراحی لبخند شاید یکی از دغدغه‌های بسیاری از افراد جامعه باشد.

در لبخندی زیبا هماهنگی کاملی بین تمامی اجزاء دندانی و صورتی به هنگام لبخند دیده می‌شود. جهت اصلاح طرح لبخند و برقراری چنین هماهنگی، طیف وسیعی از درمان‌ها انجام می شود که برخی از مهمترین آن ها عبارتند از:

بلیچینگ دندان

بلیچینگ دندانی یکی از رایج ترین روش های اصلاح طرح لبخند است و جهت سفید کردن دندان مورد استفاده قرار می گیرد. در این درمان تغییر رنگ دندان ها برطرف شده و انواع لکه های دندانی برطرف می شوند. بلیچینگ دندان به دو صورت در مطب و یا در خانه انجام داده می شود. بلیچینگ در مطب ایمن ترین و بهترین روش سفید کردن دندان ها است. اینکار مخصوصاً اگر با لیزر دیود انجام شود با نتایج بهتر و محافظه کارانه تری همراه خواهد بود.

ترمیم دندان‌ها
برخی از ترمیم های دندانی شامل موارد زیر می شود:

رفع پوسیدگی دندان و پر کردن دندان ها
ترمیم های اینله وانله
باندینگ کامپوزیت به دندان ها
بیلداپ و بازسازی دندان ها
و …
ونیرهای سرامیکی یا لمینت دندان
لمینت ها لایه های نازکی هستند که برای بهبود دندان های تغییر رنگ یافته، شکسته، لب پر شده و … به سطح جلوی دندان ها متصل می شوند. مدت زمان طولانی است که لمینت دندان به عنوان یک درمان رایج جهت اصلاح طرح لبخند بکار می رود.

کامپوزیت ونیرها

اصلاح طرح لبخند با کامپوزیت روشی بسیار محافظه کارانه و کم هزینه تر نسبت به لمینت های دندانی است. در این روش از رزین کامپوزیت برای اصلاح جزئی دندان ها (تنها بخشی از دندان) و یا اصلاح گسترده دندان در تمام سطوح استفاده می شود. برای اصلاح طرح لبخند با کامپوزیت دندان نیازی به تراش دندان نیست و تمام مراحل در مطب دندانپزشک (بدون نیاز به لابراتوار) انجام می شود.

سایر روش های اصلاح طرح لبخند عبارتند از:
روکش دندان در مواردی که آسیب های گسترده دندانی وجود دارد
ارتودنسی دندان
جراحی زیبایی لثه
و…
طراحی لبخند چیست و چه تعاریف یا معنایی دارد؟
طراحی لبخند یا اصلاح طرح لبخند به معنای استفاده از اصول علمی و هنری برای ایجاد یک لبخند زیبا و برطرف کردن ایرادات لبخند است. این اصول با توجه به موارد زیر شکل گرفته و یا تدوین شده اند:

بررسی داده های جمع آوری شده از بیماران
مدل های تشخیصی
معاینات دندانپزشکی
عکس های رادیوگرافی
و با در نظر گرفتن اصول پایه و بیسیک هنری در مورد زیبایی
البته گاه معیارهای زیبایی ممکن است از مفاهیم فرهنگی، قومی و نژادی تاثیر گرفته و با معیارهای معمول و عرف تفاوت داشته باشند.

اهداف اصلاح و طراحی لبخند چیست؟

پیتر داوسون (Peter Dawson) از بزرگان علم دندانپزشکی هدف از بازسازی، طراحی و اصلاح طرح لبخند را ایجاد سیستمی با ثبات دانسته که اجزای آن در صلح و هارمونی کنار یکدیگر کار می کنند.

این اجزاء شامل موارد زیر می شوند:

دندان ها
بافت‌های لثه‌ای
عضلات
مفاصل
و استخوان‌ها
با این تعریف، طراحی لبخند را نمی‌توان جزئی جداگانه از سیستم دهان و دندان دانست. و کسب نتیجه‌ای که کلیت زیبایی و سلامتی را توامان دربرداشته باشد، مستلزم توجه به کلیه اجزای سیستم دهان و دندان ها است.

به عنوان مثال، کامپوزیت ونیرهایی که بدون توجه به فضای لثه‌ای انجام شده‌اند موجب التهاب بافت‌های لثه‌ای شده و علاوه بر سلامتی، زیبایی را نیز دچار مخاطره می‌کنند. و یا لمینت دندان و روکش‌هایی که بدون توجه به اکلوژن (نحوه روی هم آمدن دندان‌ها) و برقراری تماس‌های صحیح با دندان‌های مقابل بر روی دندان‌ها قرار داده می‌شوند، به مرور زمان موجب آسیب به عضلات و مفاصل فک می‌گردند.

چه عواملی در زیبایی لبخند تاثیرگذارند؟

هر کدام از عوامل زیر می‌توانند در زیبایی لبخند موثر باشند:

زیبایی صورت و چهره
زیبایی لثه
زیبایی میکروستاتیک
زیبایی ماکروستاتیک
زیبایی چهره و صورت
یکی از عواملی که در زیبایی لبخند یا طرح لبخند یک فرد تاثیر بسزایی دارد، محل قرارگیری فکین (فک های بالا و پایین) نسبت به یکدیگر است. فک پایین به طور معمول عقب‌تر و یا در داخل فک بالا قرار داشته و دندان های فک بالا جلو تر از دندان های فک پایین قرار گرفته اند.

اگر فک بالا بصورت غیر نرمال عقب‌تر از حالت عادی خود نسبت به فک پایین قرار گیرد یا بالعکس، خیلی جلو تر از حالت معمول خود باشد، فرم نا زیبایی را در طرح لبخند ایجاد می کند. این مشکلات با مراجعه به جراح فک و صورت و انجام جراحی ارتوگناتیک و ارتودنسی برای هماهنگ کردن دندان ها با وضعیت جدید برطرف شده و بدین شکل لبخند این افراد تصحیح می گردد.

زیبایی لثه

متخصصان دندانپزشکی (به خصوص متخصص ترمیمی و زیبایی دندان یا متخصصین پریو) طی فرآیند اصلاح طرح لبخند، تلاش خود را می‌کنند تا عیوب ظاهری لثه را برطرف کنند. و برای این منظور، 3 فاکتور زیر را بررسی کرده و هر نوع مشکلی در خصوص آن‌ها را اصلاح می‌کنند:

رنگ لثه ‌ها
میزان لثه قابل رویت
انحنای لثه‌ها

رنگ لثه در یک لبخند زیبا باید چگونه باشد؟

رنگ لثه طبیعی در یک طرح لبخند زیبا، صورتی است. و لثه‌ای که از حالت طبیعی خارج شده و ملتهب است، نمایی قرمز رنگ و نازیبا دارد. لثه‌های ملتهب معمولا با درمان جرمگیری دندان به حالت عادی خود باز می‌گردند.

گاهی لثه‌ها به طور مادرزادی حاوی رنگدانه‌هایی هستند که رنگ آن‌ها را از حالت صورتی و طبیعی خود خارج می‌کند. امروزه این گونه تغییر رنگ‌ها به کمک لیزر دندانپزشکی برطرف می‌شوند.

در یک لثه طبیعی و زیبا چه مقدار از بافت لثه باید مشخص باشد؟

در بعضی ازافراد هنگام لبخند زدن مقدار زیادی از لثه‌ها آشکار و نمایان می‌شود. این فرم از لبخند، لبخند لثه ای (gummy smile) نامیده می شود. لبخند لثه‌ای حالتی است که در آن، هنگام لبخند زدن لب، بالایی بیش از حد به بالای دندان‌های بالایی رفته و لثه‌ها را نمایان می سازد. این وضعیت سبب ایجاد لبخندی ناخوشایند می شود.